Om de wereld van de geschreven verhalen beter te leren kennen vraag ik aan mensen uit het boekenvak naar hun mening. Hoe schrijven zij? Wat vinden zij belangrijk? Welke veranderingen ervaren schrijvers en mensen uit het vak? En, interessanter nog, hoe gaan zij hiermee om?
Woensdag 19 oktober had ik een interview met Simone van der Vlugt. We spraken over haar nieuwste thriller Toen het donker werd en over de boekenwereld.
Toen het donker werd is goed ontvangen. De Telegraaf gaf vijf sterren. Waarin verschilt het van je andere boeken? Mijn hoofdpersoon is dit keer geen vrouw maar een man. Ik schrijf ook vanuit het perspectief van zijn vrouw, zij is een belangrijke aanvulling, maar hij draagt het verhaal. Dat gaf mij meer bewegingsruimte. Mannen vinden andere dingen eng dan vrouwen en reageren anders op situaties. Bovendien kon ik het wat gewelddadiger maken en kon ik anders schrijven. Dat was verfrissend.
Vind je het belangrijk om je schrijfstijl verder te ontwikkelen? Ja, ook om het voor mezelf leuk te houden. Ik hou er niet van om formuleboeken te schrijven, dan wordt het bijna een invuloefening.
Je wordt gezien als de koningin van een goed plot. Hoe werk je aan dat plot? Eerst bedenk ik mijn plot en dan bouw ik daaromheen mijn verhaal. Veel schrijvers beginnen met een verhaal en bedenken later hoe het zal aflopen. Dat werkt voor iedereen anders. Je loopt dan het risico dat je er later niet uitkomt en vastloopt. Of dat je hele stukken opnieuw kan schrijven. Het is handiger om vanaf de eerste pagina de touwtjes in handen te hebben, en te weten waar je naartoe stuurt. Maar niet alles staat vast hoor. In Toen het donker werd zitten ook lijntjes die ik veel later heb bedacht waardoor het einde toch iets anders is geworden. Dat is niet erg. Je mag altijd verbeteren en toegeven aan nieuwe ideeën.
Wat zijn de reacties op jouw nieuwe thriller?
Tot nu toe wordt er erg goed op gereageerd. Ik heb eigenlijk nog geen slechte recensie gehad. Behalve in de Telegraaf, die 5 sterren gaf, heb ik in andere kranten nog niets gezien. Maar tegenwoordig wordt de strijd ook erg op het internet gestreden.
Hoe belangrijk is internet voor een schrijver? Een jaar of tien, twintig geleden keken mensen in de kranten voor een recensie en kon een recensent een auteur maken of breken. Maar met de teruglopende oplages van kranten hebben ze veel minder macht en wordt het internet veel belangrijker. Mensen kijken tegenwoordig naar de mening van anderen over boeken. Naar bloggers. Als lezers merken dat ze het vaak met die bloggers eens zijn, dezelfde smaak hebben, dan gaan ze op hun leesadvies af. Lezersreacties doen ertoe. Het zijn ook mensen die zich bezig houden met het vak. En daarmee zijn ze belangrijk voor mij. Net als een weblog als Tzum. Ze zijn kritisch, maar hun mening telt. Gelukkig hebben ze Toen het donker werd positief besproken. Is de boekenwereld veranderd? Ik zit nu 23 jaar in het boekenvak. In 1995 debuteerde ik met De Amulet, een historische jeugdroman, die ik nog, lach niet, op een elektrische typemachine heb geschreven. Halverwege schakelde ik over op een computer. Er is natuurlijk heel veel veranderd op digitaal gebied. We waren een beetje bang hoe het zou gaan met de digitale ontwikkeling en de ontlezing. Maar uiteindelijk is dat allemaal reuze meegevallen. De e-reader is nog steeds een niche. Het heeft het papierenboek niet vervangen. Mensen die veel op beeldschermen werken hebben in hun vrije tijd vaak geen behoefte om weer naar een schermpje te staren. Bij jongeren schijnt het zelfs retro te zijn om boeken op papier te lezen. Het zijn vooral de 40- en 50-plussers die gebruik maken van e-readers. Dat heeft onderzoek uitgewezen. Die gaan vaak op reis en vinden het prettig om niet al die boeken mee te hoeven slepen. Na een scherpe daling is de boekenmarkt weer aan het plussen, er worden weer meer boeken verkocht. Daarbij helpt een groeiende economie natuurlijk.
Hoe ziet de toekomst eruit voor het boekenvak? Boeken zijn een luxeproduct, het is geen eerste levensbehoefte. Maar mensen hebben door de eeuwen heen altijd behoefte gehad aan vermaak, aan verhalen. Ik zie de toekomst positief. Toef Jaeger meldde laatst in Het NRC dat in 2015 39 miljoen boeken zijn verkocht, 2 miljoen meer dan het jaar daarvoor. Inmiddels worden er zelfs iets meer boeken uitgegeven dan 4 jaar geleden. Misschien is dat ook te wijten aan het feit dat de omzet per titel daalt. Bestsellers hebben een kleinere invloed op de verkoop dan voorheen en per titel wordt minder verkocht dan vier jaar geleden. Zijn social media belangrijk voor jou? Ja. Als auteur kun je niet zonder. Maar er zijn best veel auteurs die er niets mee hebben. Uitgeverijen stimuleren hun auteurs om toch actief te zijn op internet, waardoor sommigen halfslachtig aan het twitteren slaan. Dat werkt niet, denk ik. Lezers prikken er snel doorheen als je het alleen doet ter promotie van je boek en je het diep van binnen niet leuk vindt. Social media zijn dus voor elke schrijver belangrijk? Niet zozeer om aan te kondigen dat je boek er ligt en om mensen erop te wijzen dat ze het kunnen kopen. Dat kan je uitgever ook wel doen. Maar om contact te houden met je lezers. Ik vind dat ècht leuk. Als ik aan het schrijven ben heb ik geen idee wie mijn boeken lezen, maar door social media weet ik dat wèl. Reacties komen rechtstreeks bij mij binnen. Soms signeer ik mijn boek voor iemand en herken ik de naam. Zo kun je een band met je lezers opbouwen. Hoe belangrijk is een uitgever voor het succes van een boek? Heel belangrijk. Een uitgeverij is een keurmerk. Het werkt als een stempel dat zegt dat mensen die er verstand van hebben, geloven in het product wat jij maakt. Je ziet tegenwoordig veel mensen die in eigen beheer uitgeven, maar dat heeft wel wat voeten in de aarde. Boekhandels krijgen via uitgeverijen al zo veel opgestuurd, er wordt zoveel uitgegeven, dat ze de eigen beheer publicaties er eigenlijk niet bij kunnen hebben. Daar is simpelweg geen plaats voor. Het keurmerk van een uitgeverij zorgt ervoor dat boekverkopers je serieus nemen. Ik ken eigenlijk alleen Sonja Bakker die succesvol was. Wat raad je beginnende schrijvers aan te doen? Het is niet makkelijk je boek te laten uitgeven. De concurrentie is enorm. Maar aan de andere kant worden er nog steeds veel boeken uitgegeven. Dus het is zeker niet onmogelijk om ertussen te komen.