Sinds ik onderzoek hoe schrijvers hun werk doen en wat ze erover zeggen, kom ik op de meest vreemde plaatsen. Vandaag reed ik door de storm naar AnnexCinema in Woerden. De Boekenkrant heeft René Appel gevraagd aanwezig te zijn bij de presentatie van zijn verfilmde boek Schone Handen.
Jan Louwers, uitgever van de Boekenkrant, opent de avond en vraagt aan René Appel of hij goed zit. Bescheiden steekt hij zijn duim omhoog, hij zit midden in de zaal tussen het publiek. De film begint en… wat is het spannend! Jeroen van Koningsbrugge en Thekla Reuten spelen de hoofdpersonen Eddie en Sylvia fenomenaal goed. Na de film pak ik met bezwete handen mijn pen, het is tijd om te noteren wat René over de verfilming van zijn boek zegt.
Niet alleen ík moet nog bijkomen van de film, de technici van de bioscoop ook: het licht gaat aan en weer uit, een muziekband begint te spelen, de film start opnieuw. Anouk Abels, hoofdredacteur van de Boekenkrant, laat zich niet van de wijs brengen en vraagt René Appel in het donker wat hij vindt van de verfilming van Schone handen.
‘Het is grappig om te zien hoe filmmakers met je verhaal aan de slag gaan,’ zegt René Appel. ’De kern is hetzelfde, maar voor een deel is het een ander verhaal geworden. Ik ben tijdens de verfilming in verschillende stadia betrokken geweest. Ik gaf commentaar dat soms werd overgenomen, maar soms ook niet. Het einde is bijvoorbeeld totaal anders dan in het boek. Ze wilden een filmisch actie-achtig einde hebben. En dat begrijp ik ook. Locaties zijn veranderd, periodes verkort, elementen en personen zijn weggelaten. In de film wordt alles ingedikt, je zou kunnen zeggen, alsof het verhaal in een snelkookpan wordt gestopt, alles moet sneller en korter. In mijn boeken suggereer ik extreem geweld, dat werkt in literatuur sterker. Ook beschrijf ik in mijn boeken nooit het uiterlijk van hoofdpersonen.’
‘Is Sylvia een held?’ vraagt Anouk aan René. ‘Sylvia probeert te ontsnappen aan Eddie, maar blijft toch lang bij hem.’ ‘Dat denk ik niet. Ik heb goed over haar nagedacht. De meeste vrouwen van criminelen zijn ‘golddiggers’ en worden vaak ingewisseld. Dat zag je bij Endstra en Holleeder, beiden hadden veel vriendinnen. Sylvia is een jeugdvriendin van Eddie. Ze groeide mee met zijn criminele carrière, totdat ze vond dat hij te ver ging. Dat had ik nodig voor het verhaal. Het idee ontstond toen een aanslag op Cor van Hout werd gepleegd in bijzijn van zijn zoontje. Toen dacht ik, wat zou zijn vrouw daarvan vinden?’ Voor de research loopt René het liefst mee met een echt crimineel. Als stagiair. Dat hem dat niet is gelukt wekt de lachers op zijn hand. Daarom sprak hij met misdaadjournalisten en las hij bijvoorbeeld een non-fictie boek over een vrouw van een misdadiger. Haar lukte het niet om uit de misdaad te stappen. Maar, vindt René, je moet ook niet te veel informatie in je boek stoppen, het verhaal blijft leading.
Er wordt in de boekenwereld neergekeken op het literaire thriller-genre. Op de vraag van Anouk waarom hij juist in dít genre is gaan schrijven, antwoordt René. ‘Dat is toeval, zoals het hele leven op toeval berust. Ik werd thrillerrecensent bij het NRC ondanks dat ik het genre niet goed kende. Zo leerde ik de psychologische thrillers kennen. Vooral de boeken van de Amerikaanse schrijfster Patricia Highsmith spraken mij aan, dat wilde ik ook schrijven. In die tijd was ik in Nederland één van de eerste die boeken schreef, die qua genre tussen de misdaadliteratuur en psychologische roman in zaten. Mijn tweede uitgever zette er vanuit marketinggedachte de term literaire thriller op. Van mij hoefde dat niet, maar ik vond dat ik me flexibel moest opstellen.’ Op mijn vraag: ‘Eerder hoorde ik Simone van der Vlugt zeggen: het is een hele eer als je boek verfilmd wordt, maar eigenlijk is het niet fijn. Ze willen de titel van het boek, je naam, maar vullen het verhaal zelf in,’ antwoordt René ‘Het hoort erbij. Van mijn boek Zinloos geweld is een tv-film gemaakt. Maar deze mislukte. De regisseur heeft zijn eigen draai aan het script gegeven waardoor de scenarioschrijver niet meer op de aftiteling wilde staan.’ Na de voorstelling en het interview is er gelegenheid om René Appel tête-à-tête te spreken. De medewerkers van AnnexCinema doen er alles aan om de avond feestelijk af te sluiten. Met een drankje in de hand bedank ik René Appel voor de mooie avond.
Meer lezen over de boekenwereld? Volg mij op Facebook of Twitter Meer lezen over René Appel? Klik hier.