Recensie Telegraaf door
Bertjan ter Braak
'Het levert al met al een verdienstelijk, overtuigend debuut op.'
Amsterdam tijdens woelige jaren
Zondebok
Wat: historische roman
Auteur: Jacobine van den Hoek
Zestiende-eeuws woelig Amsterdam is het toneel van Zondebok, het debuut van Jacobine van den Hoek. Haar hoofdpersoon, Fye Jansdr, heeft een jeugdliefde, Laurens Reael. Maar die wordt door zijn vader naar Genève gestuurd. Appelhandelaar Gerrit Lieveheer vraagt om Fye’s hand en zij stemt toe. Ze krijgen samen een dochter, Sara.
Door de jaren heen is het nogal eens onrustig in de stad. Steeds meer ketterse, protestantse elementen duiken op. En dan gebeurt er iets vreemds: de kinderen van het burgerweeshuis krijgen de kolder in de kop en zetten de stad op stelten in januari 1566.
Fye raakt er – doordat zij helderziend is – bij betrokken en sleurt ook Gerrit, Sara, Laurens en haar bemiddelde vriendin Jacoba mee. Zeven maanden later, op de dag van de Amsterdamse Beeldenstorm, komt alles tot een ontknoping.
Weeskinderen
Jacobine van den Hoek heeft (begeleid door Simone van der Vlugt) een fascinerend stukje geschiedenis gevonden en afgestoft. De ziekte van de weeskinderen verbijsterde destijds iedereen en is nog steeds onverklaard. Omdat Van den Hoek de vrijheid van de romanvorm heeft, kan zij er zelf wel een punt aan breien.
Haar hoofdpersonen zijn niet altijd verstandig handelende, maar wel doortastende vrouwen: Fye in de eerste plaats, maar ook Sara en Jacoba en – uiteindelijk – zelfs Fye's moeder.
Van den Hoek geeft het verhaal kleur door historische plekken te noemen als de Plaetse (tegenwoordig het deel van de Dam voor het Paleis) of het klooster der Elfduizend Maagden (tussen Kloveniersburgwal en Oudezijds Achterburgwal). Nog meer sfeer komt van oude termen als velijn, teljoor, warmoes en patijnen en door het beschrijven van de vele viezigheid in de stad.
Het levert al met al een verdienstelijk, overtuigend debuut op.
Bertjan ter Braak
Telegraaf 2 april 2019
Comentários