Perspectief
Redacteur Rob Steijger geeft in 7 delen tips voor het schrijven van manuscripten. Deze week behandelt hij: perspectief, hoe ga je ermee om?
Voordat je je verhaal gaat opschrijven dien je eerst te bepalen door wiens ogen (dus van welk personage) je de lezer laat meekijken. Wie aanschouwt er en ervaart er, en wat vindt hij/zij hier vervolgens van? Oftewel: het perspectief.
In het perspectief schuilt wat mij betreft de kracht van een boek: je kunt de lezer gedachten laten lezen, iets wat in het dagelijks leven niet mogelijk is (en waarvoor in films vaak gekunstelde dialogen of een voice-over worden gebruikt). Tevens helpt het perspectief de lezer het personage te leren kennen, doordat je niet alleen beschrijft wat hij zegt en doet, maar tevens wat hij denkt en voelt.
Voorbeeld:
‘Het is nou niet bepaald een boodschappenbriefje,’ zei Frits’ vrouw.
‘Echt, dat briefje was vast niet voor mij bedoeld.’ Het zweet stond inmiddels op zijn voorhoofd.
‘Hoe kwam het dan in jouw jas?’
‘Op de club zijn er vast meer met deze jas, en …’
‘En die ook Frits – pardon, “lieve Frits” heten?’
(Gebruik dubbele aanhalingstekens alleen bínnen enkele.)
Godsamme, hij had Eloïse nog zo gevraagd hem met rust te laten. Het was een vergissing. Een eenmalige, dronken vergissing. Moest hij nu verdomme op zoek naar een nieuwe voetbalclub? En zou ze hem dan wél met rust laten?
Om dezelfde scène vanuit verschillende hoeken te belichten kun je meerdere perspectieven toepassen. Gebruik dan bij voorkeur één perspectief per hoofdstuk of tot aan de volgende witregel.
Wil je meerdere perspectieven afwisselen binnen hetzelfde hoofdstuk? Dan kun je de ‘alwetende verteller’ inzetten. Deze aanschouwt als het ware alles wat er gebeurt, inclusief de gedachten en gevoelens van álle personages.
Beperk je dan wel tot één perspectief per alinea (= alle tekst voordat je op <Enter> drukt), zodat het voor de lezer duidelijk blijft door wiens of wier ogen hij meekijkt.
Rob Steijger is een manuscriptredacteur, hij werkt op freelancebasis voor zowel schrijvers als uitgevers, onder meer voor Boekerij, HarperCollins, The House of Books en Prometheus.
Meer informatie over Rob Steijger vind je hier.
Comments