‘Dit product is niet Turks.’ Ze trekt haar neus op als ze een potje omhoog houdt. Alsof het vies is. ‘Ik verkoop hier mediterrane spullen, mevrouw,’ antwoordt de verkoper van de buurtsuper beleefd. ‘Meditewatte?’ Van dat land heeft de klant nog nooit gehoord. ‘De vorige keer dat ik hier iets kocht was het over de datum.’ Over haar bril kijkt ze onder het potje. De verkoper laat zich niet van zijn stuk brengen. Blijft alleraardigst. ‘Ik ben net eigenaar van deze zaak geworden, mevrouw. Vanaf de tijd dat ik hier eigenaar ben, is er geen product dat over de houdbaarheidsdatum is.’
Ik bewonder zijn rust, zelf zou ik allang mijn geduld hebben verloren. Terwijl ik door zijn spullen snuffel, blijft de klant kritisch. ‘Kom je hier vandaan?’ vraag ik vriendelijk, als ìk bij de kassa sta. ‘Nee, uit Noord-Irak.’ Grappig, omdat hij een kleurtje heeft, vat hij mijn vraag op als: uit welk land kom je. ‘Ik bedoel, woon je hier in de buurt?’ zeg ik. Ook dat ontkent hij, hij komt uit Soest. ‘Daar was ik autoschademonteur.’ Alsof dat verklaart dat hij op de Amsterdamseweg een winkel heeft. Nieuwsgierig als ik ben vraag ik verder. Hij was zestien toen hij uit Irak vluchtte en in Middelburg terecht kwam. Samen met twee jongens, vluchtelingen uit Afrika, startte ze als een opleiding, waarbij studie en werk gecombineerd kon worden. De kansen die hij kreeg om zich te ontwikkelen greep hij met beide werkhanden aan. Jarenlang werkte hij als autoschademonteur in Middelburg en later in Soest. Maar toen hij via een vriend hoorde dat er een winkel te koop stond in Amstelveen, hoefde hij niet lang na te denken. Zijn vrouw steunde hem bij het idee en niet veel later was hij de trotse eigenaar van de ‘Turkse winkel’ op de Amsterdamse weg. De kritische klant heeft samen met mij geluisterd naar zijn verhaal en is opvallend rustig. Er lijkt zelfs wel een bewonderende uitdrukking op haar gezicht te liggen. Ik bedank de eigenaar voor zijn verhaal en wens hem veel succes. De winkel heb ik nog niet verlaten of ik hoor de kritische klant achter me zeggen: ‘U bent een doorzetter, meneer, daar kan ik nog heel wat van leren. Volgens mij gaat het u lukken hier een succes van te maken.’ Met een glimlach realiseer ik me het belang van een buurtsupermarkt, waar je nog verbaal communiceert in plaats van dat je kijkt op een digitale scanner. Waar de verkoper vraagt hoe het met je gaat, in plaats van dat er wordt gevraagd of je zegels wilt of meedoet aan een spaaractie. En als het meezit kun je er nog iemand leren kennen, zoals de kritische klant de eigenaar heeft leren kennen.