Dit jaar wapperde bij ons thuis op 4 mei geen vlag halfstok. Was de herdenking van oorlogsslachtoffers een ver-van-mijn-bed-show geworden en 5 mei slechts een aanleiding voor een nationaal feestje? Voelden we ons soms als een kind dat mokkend de sterfdag van een vaag bekende opa moest herdenken en de dag daarop de verjaardag van een oma moest vieren, waarbij ieder jaar opnieuw verteld werd dat déze viering de allerlaatste kon zijn?
Nee. Deze 4 mei keek ik in de auto gespannen naar de klok. Nog zeven minuten. Voor ons, zag ik auto’s met witte kentekenborden. Al 1137KM gereden. Nog 259KM te gaan. Vanuit het raam zag ik de bossen en heuvels van de Ardennen. Ooit was daar de slag om het Ardennenoffensief. 67.675 Duitsers verloren hun leven en van de geallieerden sneuvelden 87.559.
Nog vijf minuten. Ik waarschuwde de kinderen dat ze hun schermpjes nu echt moesten uitdoen. In de verste verte was geen ‘Aire’ te bekennen, dus reden we door. ‘Jongens, probeer te bedenken dat we blij moeten zijn met onze vrijheid,’ legde ik uit. ‘Nee,’ zei mijn man. ‘Dat is morgen. Op 4 mei denken we aan de slachtoffers.’ ‘Ja, maar dat staat toch te ver af van onze kinderen? Dat is toch veel te lang geleden?’ reageer ik vinnig. ‘Mam, ik weet alles van de oorlog. Weet je nog, die man, die er in onze klas iets over heeft verteld?’ Ik capituleerde, dit was niet het moment om te bekvechten.
20.00 Uur. ‘Nu,’ zei ik. Een startsein. In stilte reden we verder. Ik probeerde iets te voelen, maar voelde niets. Achter me hoorde ik mijn jongste zoon in een komkommer bijten. Ik draaide me naar hem toe en knipte geërgerd met mijn vingers. Kan die jongen dan niet eens het respect opbrengen om even stil te zijn? Hij keek me verbaasd aan, trok zijn schouders op en kauwde verder. Hij was toch stil?
Het lukte me niet om met mijn gedachten bij de slachtoffers te zijn. 20.02 uur. Op de achterbank pakten de jongens de iPad weer. Met een zucht opende ik Facebook: er was een live-uitzending van RTVA. Ik hoorde de trompetten schallen en de stilte van de Amstelveense bewoners eromheen en voor het eerst voelde ik iets. Ik liet het de jongens zien. Hoopvol. Ze keken. Heel even. Maar waren alweer met hun gedachten ergens anders.
Deze column is geplaatst in het Amstelveens Nieuwsblad.
******
Onlangs is de debuutroman van Jacobine van den Hoek verschenen.
Zondebok is verkrijgbaar bij de lokale boekhandel of via deze link.