‘Een gezellige kerst!’ Aan tafel, naast mij, zit een stel. De vrouw heft haar glas en klinkt tegen dat van de man tegenover haar. Ze drinken, glimlachen naar elkaar en richten zich daarna in stilte op het bijzondere gerecht dat de koks van het restaurant The WinkeKitchen at Sea hen hebben voorgeschoteld. De vrouw – blond geverfde haren, iets te volle lippen en stijlvol gekleed met blouse en hip jasje – probeert het gesprek op gang te brengen, waarop de man kort en bondig reageert. Zodra zijn bord leeg is pakt hij zijn mobiel, scant de berichten en excuseert zich om een reactie in te typen. Zijn gezicht staat opeens opvallend veel vriendelijker. Meer ontspannen. Als reactie neemt de blonde vrouw haar telefoon van tafel en begint te swipen. Bij de meeste vrouwen van haar leeftijd zou de frons op haar gezicht leiden tot een of meer zorgrimpels, maar haar huid is stralend glad, aan niets is te zien dat ze zich opwindt of ergert. Vanaf een afstandje zijn ze – zodra de mobiels weer naast de glazen liggen – weer een bewonderingswaardig stel.
Ik doe het wel vaker: mensen aan een ander tafeltje bekijken en inschatten wat hun relatie is. Bij groepen kom ik al snel uit op collega’s, zeker wanneer de homogeniteit ver te zoeken is en er een gecontroleerde uitgelatenheid heerst. En bij stellen schat ik in hoe lang ze al bij elkaar zijn; hebben ze een ontluikende liefde, of is de liefde belegen of zelfs overjarig?
Na onze veertigste werd ik steeds vaker opgeschikt door vrienden die ‘iets’ moesten vertellen. Niet raar: meer dan 40 procent van de huwelijken overleven een huwelijkscrisis niet. In een moderne stad als Amstelveen is het aantal gescheiden stellen in tien jaar tijd slechts met 1% toegenomen en in Amsterdam is het aantal scheidingen de laatste tien jaar zelfs afgenomen. Lopen Amstelveen en Amsterdam voor op andere steden? Landelijk is het gemiddelde gestegen met 18%!
Wanneer de dagen donker zijn, er vrije dagen zijn om na te denken, en iedereen het over bezinning heeft, worden relaties nogal eens onder de loep genomen. In december en januari is het soms verre van feest. Als ik naast me kijk en zie hoe ‘het perfecte stel’ zwijgzaam de borden leeg eet, vraag ik me af hoe hun kerst dit jaar zal verlopen. Schijnen de kaarsjes mooi of vallen glanzende ballen kinkelend op de grond.
***
Jacobine van den Hoek schreef Zondebok, haar debuutroman.
Zondebok is een op historische feiten gebaseerde roman over liefde, moed en macht in aanloop naar de 80-jarige oorlog. Een periode waarin het gevaarlijk was om anders te zijn.
'Van den Hoek geeft het verhaal kleur door historische plekken te noemen als de Plaetse (tegenwoordig het deel van de Dam voor het paleis) of het klooster der Elfduizend Maagden (...) Nog meer sfeer komt van oude termen als velijn, teljoor, warmoes en patijnen (...). Het levert al met al een verdienstelijk, overtuigend debuut op.'
- Bertjan ter Braak in de Telegraaf