Vorig jaar stonden wij op 4 mei met ons gezin bij het oorlogsmonument op de Amsterdamseweg. En ook dit jaar zullen wij op die plek de doden herdenken die voor de vrijheid zijn gestorven. Onze vrijheid. Maar ook die van anderen, ver weg van hier. Want is 4 mei niet simpelweg een dag waarop je stilstaat bij dat geluk? Het geluk dat je kunt doen wat je wilt, en zeggen wat je denkt.
De vrouw op de pilaren ligt er droevig en verslagen bij. Ze leunt met haar witte natuurstenen hoofd op haar onderarm. Ze is naakt en kwetsbaar, maar houdt iets vast. De palmtak in haar hand symboliseert de overwinning die wij ieder jaar kunnen vieren, omdat mannen en vrouwen voor ons zijn gestorven. Mensen die durfden op te staan tegen de Duitse bezetter.
We kunnen het onze kinderen vertellen. En alle mensen die later in Nederland zijn komen wonen. Maar hoewel enkele gebeurtenissen tussen ’40 – ’45 onderdeel van ons collectieve geheugen zijn geworden, voelen velen er niets bij. Alsof het niet onze oorlog was, maar die van anderen. Mensen die we niet of nauwelijks kennen. Mensen uit geschiedenisboekjes. En geschiedenis is saai. Of niet? Is het mogelijk om verhalen van vroeger naar het heden te vertalen en parallellen te trekken?
Mijn hart huilt als mensen, wiens (groot)ouders de oorlog niet in Nederland hebben meegemaakt een gelegenheid als 4 mei gebruiken om aandacht voor discriminatie te vragen. (Een belangrijk onderwerp, maar niet op deze dag!). Zien zij de beelden op het journaal niet? Begrijpen ze niet dat de geschiedenis zich keer op keer herhaalt? Dat beperking van vrijheid begint met het verbieden van cowboy- en indianenfeestjes, en het wegvagen van straatnamen alsof onze geschiedenis niet mag bestaan. En dat het kan eindigen in Noord-Koreaanse toestanden?
Laat ons het verleden herinneren als een tijd waarvan we kunnen leren. Houd de herdenking en bevrijding van ons dagelijks geluk levend! Maak van 5 mei een feestdag! Voor iedereen. Zodat we elk jaar om ons heen kunnen kijken om te zien of we nog steeds in vrijheid leven. Of, dat er ongemerkt normen en waarden zijn ontstaan waardoor we niet meer topless op het strand durven te liggen, en niet meer durven te zeggen wat we eigenlijk denken.
Deze column is geplaatst in het Amstelveens Nieuwsblad. Meer columns vind je hier.
Comments